Οι τροφικές αλλεργίες αποτελούν ένα ολοένα και πιο συχνό φαινόμενο στις μέρες μας.
Πρόκειται για αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλούνται όταν ένα άτομο καταναλώσει συγκεκριμένο τρόφιμο ή παρασκεύασμα που περιέχει κάποιο αλλεργιογόνο συστατικό. Για παράδειγμα, ένα άτομο αλλεργικό στο αυγό μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα όχι μόνο τρώγοντας το ίδιο το αυγό, αλλά και κάποιο προϊόν που το περιέχει, όπως σάλτσες, γλυκά ή ακόμα και αλκοολούχα ποτά, καθώς η λυσοζύμη (πρωτεΐνη του αυγού) χρησιμοποιείται στη ζυθοποιία ως αντιμικροβιακός παράγοντας.
Πώς εκδηλώνονται οι τροφικές αλλεργικές αντιδράσεις
Τα συμπτώματα ποικίλλουν από άτομο σε άτομο — μπορεί να είναι ήπια (φαγούρα, εξανθήματα, ήπια δυσφορία) ή πολύ σοβαρά, όπως δυσκολία στην αναπνοή ή αναφυλαξία. Όταν το άτομο γνωρίζει την αλλεργία του και ετοιμάζει μόνο του το φαγητό του, μπορεί να αποφύγει τα επικίνδυνα τρόφιμα και να τα αντικαταστήσει κατάλληλα, ακολουθώντας τις οδηγίες του αλλεργιολόγου ή του διαιτολόγου του.
🍽️ Τι γίνεται όμως όταν τρώμε εκτός σπιτιού;
Ο κίνδυνος αυξάνεται όταν κάποιος αγοράζει συσκευασμένα τρόφιμα ή τρώει σε εστιατόρια, καφετέριες ή φούρνους. Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η σαφής επισήμανση των αλλεργιογόνων:
* Στις ετικέτες συσκευασμένων προϊόντων,
* Στα μενού καταστημάτων εστίασης,
* Και μέσω της εκπαίδευσης του προσωπικού (σερβιτόρων, μαγείρων, αρτοποιών, ζαχαροπλαστών, baristas, bartenders).
Επιπλέον, πρέπει να αποφεύγεται η επαφή διαφορετικών τροφίμων με τον ίδιο εξοπλισμό, γιατί ακόμη και ίχνη αλλεργιογόνου μπορούν να προκαλέσουν αντίδραση. Παράδειγμα: ένα μπλέντερ που χρησιμοποιήθηκε για smoothie με ξηρούς καρπούς πρέπει να πλυθεί σχολαστικά πριν φτιαχτεί ρόφημα για κάποιον που έχει αλλεργία στους ξηρούς καρπούς.
Συμβουλή: ο καταναλωτής καλό είναι να ενημερώνει πάντα τον υπάλληλο για την αλλεργία του πριν δώσει την παραγγελία.
Κύριες ομάδες τροφικών αλλεργιογόνων
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, τα πιο συχνά αλλεργιογόνα τρόφιμα που πρέπει να δηλώνονται είναι:
1️⃣ Αυγό και προϊόντα του (π.χ. λυσοζύμη, αλβουμίνη)
2️⃣ Ψάρια και παράγωγά τους (όπως ιχθυέλαια)
3️⃣ Μαλάκια (σαλιγκάρια, καλαμάρι, χταπόδι, σουπιά)
4️⃣ Οστρακόδερμα (γαρίδες, καβούρια, αστακοί, σουρίμι)
5️⃣ Φιστίκια (αραχίδες) και προϊόντα τους
6️⃣ Δημητριακά με γλουτένη (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρώμη)
7️⃣ Σόγια και προϊόντα της (σογιέλαιο, λεκιθίνη σόγιας)
8️⃣ Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα (λακτόζη, καζεΐνη)
9️⃣ Ξηροί καρποί με κέλυφος (αμύγδαλα, καρύδια, φουντούκια κ.ά.)
🔟 Σέλινο
1️⃣1️⃣ Μουστάρδα και άλλα προϊόντα από σινάπι
1️⃣2️⃣ Σησάμι και παράγωγα (ταχίνι, σησαμέλαιο)
1️⃣3️⃣ Θειώδη άλατα (π.χ. σε κρασί, χυμούς, αποξηραμένα φρούτα — κωδικοί Ε220–Ε228)
1️⃣4️⃣ Λούπινο (κρυφό αλλεργιογόνο από την οικογένεια των ψυχανθών)
Άλλες πιθανές αιτίες αλλεργιών
Εκτός από τα παραπάνω, κάποιες αντιδράσεις μπορεί να οφείλονται σε τεχνητά γλυκαντικά, πρόσθετα τροφίμων ή στο σύνδρομο LTP (Lipid Transfer Protein). Πρόκειται για πρωτεΐνες που βρίσκονται στο περίβλημα πολλών φυτικών τροφών και δεν αλλοιώνονται με το μαγείρεμα.
- Άτομα με αλλεργία στο γρασίδι μπορεί να αντιδράσουν σε πορτοκάλι, ροδάκινο, ντομάτα, σέλινο ή πεπόνι.
- Όσοι έχουν αλλεργία στη γύρη σημύδας μπορεί να παρουσιάσουν αντίδραση σε μήλα, φουντούκια, καρότα ή φιστίκια.
- Αλλεργία στο λεβιθόχορτο μπορεί να σχετίζεται με πεπόνι, μπανάνα, αγγούρι ή κολοκύθι.
- Άτομα αλλεργικά στο λάτεξ ενδέχεται να αντιδράσουν σε μπανάνα, αβοκάντο, ακτινίδιο ή σπανιότερα σε πατάτα.
- Η εμφάνιση αλλεργικής αντίδρασης τύπου LTP μπορεί να επιδεινωθεί όταν συνυπάρχουν παράγοντες όπως έντονη άσκηση, πυρετός, αλκοόλ ή μεγάλη κατανάλωση του αλλεργιογόνου τροφίμου.
👩⚕️ Διάγνωση και διατροφική υποστήριξη
Η σωστή διάγνωση γίνεται μόνο από αλλεργιολόγο, μέσω ειδικών εξετάσεων. Ο κλινικός διαιτολόγος παίζει σημαντικό ρόλο ώστε να διασφαλιστεί ισορροπημένη διατροφή χωρίς ελλείψεις, όταν αποκλείονται ολόκληρες ομάδες τροφών.
Σύνταξη άρθρου : Ελένη Ζεμπερλίγκου / Στέλεχος Διατροφής και Διαιτολογίας - Nutrition writer
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου