Χρειάζομαι βιταμίνη D μετά τις διακοπές;

Γράφτηκε από Ελένη Ζεμπερλίγκου για το diatrofi.gr

 

Η επιστροφή από τις καλοκαιρινές διακοπές μας βρίσκει με γεμάτες τις μπαταρίες ψυχικά και σωματικά και με τα αποθέματα της βιταμίνης D σε καλά επίπεδα.

Και αυτό γιατί βασική πηγή για την σύνθεση της βιταμίνης D είναι ο ήλιος αφού το 90% προέρχεται από την έκθεση του δέρματος μας στην ηλιακή ακτινοβολία. Η συνεισφορά της διατροφής είναι μικρή δεδομένου ότι μόλις το 10% προέρχεται από συγκεκριμένες τροφές ή διατροφικά συμπληρώματα.

Γνωριμία με την βιταμίνη D και το ρόλο της στην εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού

Πρόκειται για μια βιταμίνη-ορμόνη με πολλαπλά οφέλη για τον οργανισμό. Μέχρι πρόσφατα ήταν γνωστή για την οστεοπροστατευτική της δράση. Νέες έρευνες όμως φέρνουν στο φως ότι όλα τα όργανα του σώματός μας διαθέτουν υποδοχείς για την βιταμίνη D. Γι΄ αυτό και τα θεραπευτικά της οφέλη της είναι εμφανή σε ένα ευρύ φάσμα παθήσεων.

·       Σκελετική υγεία

H βιταμίνη D συμβάλλει στην απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου. Ο ρόλος τους σημαντικός για την ανάπτυξη και την διατήρηση της οστικής πυκνότητας, ώστε να αποφευχθεί ραχίτιδα στα μικρά παιδιά, οστεομαλακία και απώλεια οστικής πυκνότητας σε μεγαλύτερες ηλικίες.

 Χωρίς την βιταμίνη D  η απορρόφηση του ασβεστίου είναι μόνο 10-15% και του φωσφόρου περίπου 60%. Αν όμως βρίσκεται σε επαρκής ποσότητα στον οργανισμό,  τότε η απορρόφηση του ασβεστίου αυξάνεται σε 30-40% και του φωσφόρου σε 80%.

·       Ενίσχυση του ανοσοποιητικού και προστασία από τις ιώσεις

 Μια έρευνα που διεξήχθη σε υγιείς ενήλικες έδειξε ότι τα άτομα με επάρκεια σε βιταμίνη D είχαν λιγότερες πιθανότητες να νοσήσουν από  ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος σε σύγκριση με εκείνα που είχαν χαμηλότερα  επίπεδα της D στο αίμα τους.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι όσοι νόσησαν από τον Covid  και είχαν χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D παρουσίασαν πιο σοβαρά συμπτώματα.

·       Μείωση πιθανοτήτων εμφάνισης κάποιων μορφών καρκίνου

Έπειτα από επιστημονική παρατήρηση προέκυψε ότι πληθυσμοί που ζούσαν σε βορειότερες περιοχές  με περιορισμένη ηλιοφάνεια, και είχαν χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D κατά την διάρκεια όλου του έτους, παρουσίασαν τάση εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, του μαστού και του παχέος εντέρου.

·       Προστασία από την εμφάνιση υψηλής αρτηριακής πίεσης

Ανάμεσα στους υπόλοιπους αιτιολογικούς παράγοντες που ευθύνονται για τις αυξημένες τιμές της αρτηριακής πίεσης (αυξημένη κατανάλωση αλατιού, καθιστική ζωή, κληρονομικοί λόγοι) συγκαταλέγεται και η ένδεια της βιταμίνης D. H υπέρταση αποτελεί ένα βασικό παράγοντα που μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση διαταραχών του καρδιαγγειακού συστήματος. Τα μέχρι τώρα δεδομένα των επιδημιολογικών μελετών δείχνουν ότι ενδεχομένως η εμφάνιση υπέρτασης σχετίζεται με τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης αυτής.

·       Πρόληψη αυτοάνοσων νοσημάτων

Η αύξηση  που παρατηρείται σε αυτοάνοσα νοσήματα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο ινσουλινο-εξαρτώμενος διαβήτης (διαβήτης τύπου Ι) και η σκλήρυνση κατά πλάκας συνδέθηκε με την εμφάνιση σε πληθυσμούς που τα επίπεδα της εν λόγω βιταμίνης ήταν χαμηλά.

Συνεπώς  η βιταμίνη D πρέπει να θεωρηθεί απαραίτητη για την συνολική υγεία και ευεξία του ανθρώπινου οργανισμού.

Πως τροφοδοτώ τον οργανισμό μου με βιταμίνη D μετά τις διακοπές

Τα επίπεδα της βιταμίνης D δε διατηρούνται σταθερά.

Συνεχίζουμε να απολαμβάνουμε τον ήλιο σύμφωνα με την σύσταση των ειδικών για να καρπωθούμε τα οφέλη του και όχι να δούμε την βλαβερή του πλευρά.

Συγκεκριμένα η έκθεση του σώματος μας το καλοκαίρι για 5-15 λεπτά ανάμεσα στο χρονικό διάστημα 10.00π.μ έως 15.00μ.μ. χωρίς αντηλιακή προστασία είναι αρκετή για τη σύνθεση της βιταμίνης D.Το ίδιο συνεχίζουμε να κάνουμε κατά τους φθινοπωρινούς μήνες και την άνοιξη. Όταν περάσουν τα 5-15 λεπτά, φρόνιμο θα ήταν μετά να απλώσουμε την αντιηλιακή μας κρέμα .Όσο σημαντικός είναι ο ήλιος για την υγεία μας, τόσο σημαντική είναι και η προστασία μας από αυτόν.

Το χειμώνα που οι συνθήκες είναι πιο δύσκολες, χρειάζεται να εκτεθούμε περισσότερη ώρα στον ήλιο. Σύμφωνα με τον Dr. Holick αν η σκιά μας κατά την παραμονή μας στον ήλιο, είναι μεγαλύτερη από το ύψος μας τότε η σύνθεση της βιταμίνης D δεν είναι εφικτή.

Παρόλο που η διατροφική συμμετοχή είναι μικρή, επιλέγουμε να καταναλώνουμε άγριο σολομό, σαρδέλα, μπακαλιάρο, μανιτάρια και αυγά. Κάνουμε έξυπνους διατροφικούς συνδυασμούς.

Και όταν χρειάζεται  συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D  καλό είναι να γίνεται μετά από την σύσταση του ειδικού.

Τι επηρεάζει την σύνθεση της βιταμίνης D

Συννεφιά και ατμοσφαιρική ρύπανση

Σκουρόχρωμη επιδερμίδα

Το γεωγραφικό πλάτος και μήκος της χώρας που ζούμε

Προχωρημένη ηλικία

Παχυσαρκία

Η υπεριώδης ακτινοβολία που είναι υπεύθυνη για την σύνθεση της βιταμίνης D δεν περνάει από το τζάμι του αυτοκινήτου ή του σπιτιού.

Σύνδρομα δυσαπορρόφησης (κοιλιοκάκη, νόσος Crohn)

Ασθένειες του ήπατος και των νεφρών

Όταν κάνετε τον αιματολογικό σας έλεγχο, θυμηθείτε να τσεκάρετε και την βιταμίνη D. Ο οργανισμός μας την χρειάζεται για να νιώθει καλά όχι μόνο σήμερα αλλά και μακροπρόθεσμα!

 

Πηγές & Βιβλιογραφία

-Holick MF. Sunlight and vitamin D for bone health and prevention of autoimmune diseases, cancers, and cardiovascular disease. Am J Clin Nutr. 2004 Dec;80(6 Suppl):1678S-88S. doi: 10.1093/ajcn/80.6.1678S. PMID: 15585788.

-Lee, Choongho. “Controversial Effects of Vitamin D and Related Genes on Viral Infections, Pathogenesis, and Treatment Outcomes.” Nutrients vol. 12,4 962. 30 Mar. 2020, doi:10.3390/nu12040962

-Nair, Rathish, and Arun Maseeh. “Vitamin D: The "sunshine" vitamin.” Journal of pharmacology & pharmacotherapeutics vol. 3,2 (2012): 118-26. doi:10.4103/0976-500X.95506

-Sabetta JR, DePetrillo P, Cipriani RJ, Smardin J, Burns LA, Landry ML. Serum 25-hydroxyvitamin d and the incidence of acute viral respiratory tract infections in healthy adults. PLoS One. 2010 Jun 14;5(6):e11088.

-Vitamin D and SARS-CoV-2 virus/COVID-19 disease

Susan A Lanham-New1, Ann R Webb2, Kevin D Cashman3, Judy L Buttriss4, Joanne L Fallowfield5, Tash Masud6, Martin Hewison7, John C Mathers8, Mairead Kiely3, Ailsa A Welch9, Kate A Ward10, Pamela Magee11, Andrea L Darling1, Tom R Hill8, Carolyn Greig12, Colin P Smith13, Richard Murphy14, Sarah Leyland15, Roger Bouillon16, Sumantra Ray11,17,18 and http://orcid.org/0000-0003-1478-1744Martin Kohlmeier18,19

Correspondence to Professor Susan A Lanham-New, Nutritional Sciences, University of Surrey Faculty of Health and Medical Sciences, Guildford GU2 7XH, UK; s.lanham-new@surrey.ac.uk