Διατροφικό ταξίδι στην Κύθνο (Θερμιά)

 

                                     

Κλασικό Κυκλαδονήσι, το οποίο δέρνεται από τους ισχυρούς αέρηδες, χωρίς πράσινο.  Παλαιότερα στη Κύθνο ευδοκιμούσε πολύ το κριθάρι που προπολεμικά η εξαγωγή του έφθανε το μισό εκατομμύριο οκάδες. Κύριος προμηθευτής ήταν η ζυθοποιία Φιξ.

Το θερμιώτικο τραπέζι είναι λιτό αλλά πολύ νόστιμο, εξαιτίας των πεντανόστιμων υλικών που τρέφει ο ήλιος και η λιγοστή υγρασία του άνυδρου νησιού. Όπως συνηθίζεται σε τέτοια μέρη, η φαντασία και η ικανότητα της νοικοκυράς έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ιδιαίτερες νοστιμιές από ελάχιστα, καθημερινά υλικά.

Ένα πιάτο που ξεχωρίζει είναι η καπαροσαλάτα, νόστιμο αλειφώδες μείγμα, που γίνεται με βάση τη βρασμένη πατάτα, χτυπημένη με κάπαρη, ελαιόλαδο και λεμόνι ή ξίδι και τη σερβίρουν σχεδόν παντού στο νησί. Είναι πολύ νόστιμη, αλλά η επιτυχία της εξαρτάται από τη σωστή υφή και την ισορροπία στα υλικά. Η κάπαρη φυτρώνει στα απόκρημνα βράχια του νησιού.  

Η Κύθνος διατηρεί την αγροτική της οικονομία με την εκτροφή βοοειδών και αμνοεριφίων. Το κατσικάκι, που ζει ελεύθερο και τρέφεται κυρίως με τη λιγοστή άγρια βλάστηση, πασπαλισμένη με θαλασσινή αλμύρα. Τα ζώα δίνουν γαλακτοκομικά και απλά αλλά νόστιμα τυριά, με πιο κοινά το τρίμμα και ένα λευκό τυρί τύπου φέτας.

 Το τρίμμα είναι ένα κοκκώδες φρέσκο τυρί, που τρώγεται σκέτο, σε ντοματοσαλάτα, αλλά αποτελεί και κύριο υλικό για πολλά τοπικά εδέσματα, όπως το πιτάκι πιταρό και η κουκουλόπιτα. Είναι το υλικό που θα συναντήσεις παντού!

 Τα σφουγγάτα είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό θερμιώτικο πιάτο.  Πρόκειται για μικρές, στρογγυλές και αφράτες τυροκροκέτες, που γίνονται από το ντόπιο κατσικίσιο ανάλατο τρίμμα και αποτελούν πραγματικό πειρασμό (σε ένα κιλό τυρί αναλογούν τέσσερα αβγά και λίγο αλεύρι).

 Η κουκουλόπιτα γεμίζεται με τυρί τρίμμα, άνηθο και φρέσκο κρεμμυδάκι και αποτελεί δείγμα απλής, νόστιμης, δημιουργικής μαγειρικής.

 Το πιταρό είναι μικρό πιτάκι με σχήμα μισοφέγγαρο, με βάση πάλι το τρίμμα. Και τα δυο μπαίνουν άνετα και στο τραπέζι του πρωϊνού.

 Η ανοιχτή θερμιώτικη πίτα, στη γλυκιά της εκδοχή, με ανάλατο τυρί, τρίμμα, ζάχαρη και άνηθο και χαρακτηριστικό στρογγυλό σχήμα.

Τα ταραχτά, είναι  η στραπατσάδα της Κύθνου και  γίνεται με δυο εκδοχές:α) με αβγά, ντομάτα, κολοκύθι και πατάτα και β) με αβγά, ντομάτα και τυρί τρίμμα. Και τα δυο είναι πολύ νόστιμα, καλοκαιρινά κυρίως φαγητά, γιατί στηρίζονται στα ντόπια αβγά και τη φρέσκια ντομάτα. Μαγειρεύονται με τέχνη, ώστε να δώσουν ένα αφράτο, ελαφρύ αποτέλεσμα.

Η Κύθνος είναι ψαρότοπος κι επί πλέον διαθέτει έναν αξιόλογο πληθυσμό ψαράδων, από τους μεγαλύτερους στα κυκλαδονήσια. Ο κυρ Γιάννης από τα Λουτρά, γνωστός με το παρατσούκλι Τσίπουρας, μας αποκαλύπτει την απόλυτη συνταγή για τέλεια "ψαρόσουπα" (σε εισαγωγικά, γιατί δεν περιέχει πολύ ζουμί): σε μεγάλη κατσαρόλα μπαίνει μια στρώση κομμένες πατάτες, από πάνω μια στρώση καρότα σε ροδέλες, κατόπιν ψιλοκομμένο κρεμμύδι. Σκεπάζονται με λεπτές φέτες από δυο ντομάτες και, τέλος, μπαίνει το σέλινο, αλάτι και πιπέρι. Επάνω τοποθετούνται προσεκτικά τα ψάρια (ό,τι ψάρια διαθέτουμε). Βάζουμε νερό τόσο, όσο να μην σκεπάζει τα ψάρια (σημαντικό). Ρίχνουμε ελαιόλαδο, σκεπάζουμε και αφήνουμε να βράσουν περίπου 20΄, μέχρι να μαλακώσουν τα λαχανικά. Σβήνουμε τη φωτιά και περιχύνουμε με χυμό από δυο λεμόνια. Σερβίρουμε τα ψάρια σε χωριστή πιατέλα.

Η μελισσοκομία κατέχει εξέχουσα θέση στον πρωτογενή τομέα. Το μέλι της Κύθνου είναι ως επί το πλείστον θυμαρίσιο και θεωρείται ποιοτικά εξαιρετικό.

Εκτός από  τα καΐκια τους, τα χωράφια τους, τα ζώα τους, τα τυριά τους, θα βρείτε γλυκό του κουταλιού παντζάρι, λικέρ λουίζα, αμυγδαλωτό με ανθόνερο, παστέλι. Κάποια απ΄αυτά   σερβίρονται στους θερμιώτικους γάμους.

Ένα γλυκό που συνηθίζεται στην Κύθνο και ξετρελαίνει παιδιά και μεγάλους, είναι το λεγόμενο "καρυδάκι". Πρόκειται για μικρές μπαλίτσες με βάση τη βανίλια (υποβρύχιο), τριμμένο μπισκότο και τριμμένη καρύδα και παρά τα ταπεινά του υλικά είναι νοστιμότατο.

 

Γενικά η ποιότητα των προϊόντων που παράγονται (τυρί, κρέας, κηπευτικά, μέλι) είναι εξαιρετική. Ο τρόπος παραγωγής τους πλησιάζει τις βιολογικές μεθόδους παραγωγής.

 

ΠΗΓΕΣ:athinorama.gr/umami

             Organiclife.gr

              kithnosisland